BLESSURE: Knie-instabiliteit? Wat nu?
Pijn in de knie kan verschillende oorzaken hebben. Belangrijk is om te weten welke beweging pijn provoceert. In deze blogpost gaan we dieper in op de problematiek van "knie-instabiliteit" en wat we eraan kunnen doen.
Symptoom
U heeft pijn in en/aan de zijkant van de knie en bij onverwachte beweging (o.a. bij overstrekking of rotatie van de knie) gaat u door de knie, dan heeft u waarschijnlijk last van knie-instabiliteit. Deze blessure ontstaat vooral in sportsituaties, zoals o.a. voetbal, skiën, handbal, volleybal, maar kan ook ontstaan in het dagelijkse leven door o.a. onveilige en vooral draaiende kniebewegingen.
Anatomie van de knie
De knie is het scharnierpunt tussen het bovenbeen en het onderbeen. Er zijn drie botdelen bij de kniebewegingen betrokken: d.i. het bovenbeen (femur), het onderbeen (scheenbeen of tibia) en de knieschijf (patella). Het kniegewricht bestaat eigenlijk uit twee gewrichten, d.i. het gewricht tussen bovenbeen en scheenbeen, en het gewricht tussen de knieschijf en bovenbeen.
De drie botdelen worden vervolgens met elkaar verbonden en samen gehouden door ligamenten of gewrichtsbanden. In het kniegewricht wordt er gesproken van vier ligamenten:
Mediale ligamenten, d.i. het ligament aan de binnenzijde van de knie, welke zorgt voor zijdelingse stabiliteit.
Laterale ligamenten, d.i. het ligament aan de buitenzijde van de knie, welke zorgt voor zijdelingse stabiliteit.
Voorste kruisbanden, d.i. ligament in het midden van de knie, welke voorkomt dat het onderbeen tijdens bewegen te ver naar voren schiet en te grote draaibewegingen in de knie beperkt.
Achterste kruisbanden, d.i. ligament in het midden van de knie, welk in hoofdzaak de beweeglijkheid van het onderbeen naar achteren beperkt.
Wat is knie-instabiliteit & de oorzaak?
De ligamenten bestaan uit collageen bindweefselvezels en hebben hierdoor een elasticiteit. Ze zullen de kniebewegingen geleiden, maar ook afremmen indien de spieren rondom het gewricht te kort schieten. Zo kan een verkeerde of bruuske beweging, bvb. een knie overstrekking of een knie-rotatie, een ligament beschadigen.
Wanneer ligamenten te ver worden gerekt, spreken we van een knie-distorsie.
Wanneer de ligamenten niet meer kunnen rekken, gaan ze scheuren en spreken we van een knieband-ruptuur.
Een beschadiging van de ligamenten en/of de kruisbanden in de knie veroorzaken knie-instabiliteit.
Beschadiging van de ligamenten (d.i. primaire remmer) vermindert de passieve stabiliteit van de knie. De knieband is namelijk te ver gerekt of gescheurd.
Beschadiging van de ligamenten vermindert de actieve stabiliteit van de knie. De beschadiging zorgt namelijk voor verminderde informatie naar de spieren (d.i. secundaire remmer). Hierdoor worden bewegingen door spieren rond het gewricht te laat of niet opgevangen.
Dit wil zeggen dat bij knie-instabiliteit zowel de primaire stabiliteit (d.i. ligamenten) als de secundaire stabiliteit (d.i. spieren) verstoord zijn. Het is dan ook belangrijk om uzelf te beschermen door het dragen van een stabiliserende kniebrace en verdere beschadiging van de ligamenten te voorkomen en zo natuurlijk herstel te bevorderen.
Welke bescherming bij knie-instabiliteit?
Het is uiterst belangrijk om bij knie-instabiliteit de juiste kniebrace te dragen. Helaas zien we nog dagelijks dat de traditionele kniekous met stabiliserende ring en soepele zijbaleinen wordt verkocht en/of voorgeschreven voor knie-instabiliteit. Dergelijke kniebrace biedt echter geen of onvoldoende bescherming bij een knie-distorsie of een kruisband ruptuur. Om uw kniegewricht bij knie-instabiliteit te beschermen en te stabiliseren, dient u een patella/kniebrace te dragen met kruisbanden of scharnieren.
Het probleem met een kniebrace met scharnieren is echter dat u uw bescherming niet geleidelijk kan afbouwen: ofwel heeft u 100% bescherming, ofwel heeft u 0% bescherming.
Het voordeel van de Rafys Kniebraces is dan ook dat de bescherming geleidelijk kan worden op- en afgebouwd, gezien zij werken met demontabele kruisbanden met klitband fixatie. Deze kruisbanden beperken namelijk het overstrekken en de rotatie van de knie. Afhankelijk van de ernst van de knie-instabiliteit kan geopteerd worden voor een kniebrace met 2 of 4 kruisbanden.
In foto 1 wordt de Rafys Kniekous weergegeven, zijnde een neopreen kniekous met soepele zijbaleinen. Deze Kniekous is louter verstevigend, en onvoldoende bij knie-instabiliteit. De bescherming kan echter opgebouwd worden door het gebruik van 2 kruisbanden (foto 2: Rafys Patella/Kniebrace) of 4 kruisbanden (foto 3: Rafys Patella/Kniebrace Super). De omgekeerde zin is ook mogelijk, wanneer u start met 4 kruisbanden kan u naarmate uw blessure herstelt, afbouwen naar het gebruik van 2 kruisbanden. Op deze wijze gaat u niet van 100% bescherming naar 0% bescherming.
Scholing, Ergonomie & Thuistherapie
Naast bescherming is het ook belangrijk om de belastbaarheid terug langzaam op te trainen. Hierbij hoort proprioceptietraining en training van de rotatie en zijdelingse stabiliteit door gebruik van o.a. balansborden en krachttrainers. Dit is te bespreken met uw kinesist of arts, alsook kan u uw thuistraining bespreken.
Naast scholing kan u ook enkele ergonomische voorzorgen nemen om uw herstel te bespoedigen, zoals o.a. veilig kniegebruik (o.a. geen rotatiebewegingen), vloeroppervlakte, lichaamsgewicht en eventueel contactsporten vermijden.
********
Auteur/publicatie: Gerlinde Roobrouck voor ERGOMEDICS bvba & STEP België
Bronnen: STEP Nederland (www.step.nl), Jones, Scharf
Fotomateriaal: RAFYS B.V. - http://fysiovogelzang.nl/gescheurde-voorste-kruisband/ - http://www.orthopedielier.be/1-arts/92-collateraal-band-letsel/ - https://www.healthcaddy.nl/kruisband/
Merken: Rafys producten (www.webshop-ergomedics.be)
